Πρωταγωνίστρια "η Γρίζα" στο Λιοσιώτικο Πανηγύρι

Μνήμες από το Λιοσιώτικο πανηγύρι ξύπνησε η Γρίζα στην Πλατεία Ηρώων

Το ‘πε και το ‘κανε ο Σύλλογος Αρβανίτικου Πολιτισμού «η Γρίζα». Στο πλαίσιο των εορταστικών εκδηλώσεων του Δήμου για τον εορτασμό των πολιούχων Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, το βράδυ της Πέμπτης 21 Μαΐου, έδωσε μια ξεχωριστή χορευτική παράσταση στην πλατεία Ηρώων, ξυπνώντας μνήμες απ΄το Λιοσιώτικο πανηγύρι του χθες…

Η παράσταση άνοιξε με το παιδικό χορευτικό τμήμα και στη συνέχεια ο χοροδιδάσκαλος της «Γρίζας» Βαγγέλης Σαμπάνης και τα μέλη του χορευτικού παραστάσεων, μετέφεραν στον κόσμο που είχε γεμίσει ασφυκτικά την πλατεία, μνήμες από το Λιοσιώτικο Πανηγύρι, που κορυφωνόταν με το χορό των Γριζοφόρων.

Για να θυμούνται η παλαιότεροι και… να μαθαίνουν οι νεότεροι ιδού πως περιγράφει η Γρίζα μέσα από τα λαογραφικά της στοιχεία, το Λιοσιώτικο Πανηγύρι του χθες…

«Νωρίς το απόγευμα στην πλατεία του χωριού (σημερινή πλατεία Μητροπόλεως), συγκεντρωνόταν ο κόσμος για να παρακολουθήσει τις γυναίκες, που θα χόρευαν τους καθιερωμένους τοπικούς χορούς, δηλαδή το καλαματιανό, το συρτό και την «πλέξ(ε)ζα» (πλεκτός). Στην αρχή ο χορός ξεκινούσε με λίγες κοπέλες και σιγά σιγά γινόταν ένας μεγάλος κύκλος στον οποίο χόρευαν όλες, ελεύθερες, νιόπαντρες και παντρεμένες. Κυρίως όμως χόρευαν οι ελεύθερες, καθώς έβγαιναν στο χορό έτοιμες για να δεχθούν προξενιά. Έτσι από κάθε οικογένεια έμπαινε στο χορό εκείνη που ήταν η σειρά της να παντρευτεί, όπως είχε ορίσει ο πατέρας της οικογένειας.

Οι λιοσιώτικοι χοροί χωρίζονται σε δύο χρονικές περιόδους, που σήμερα έχουμε ξεχωρίσει σε «εθιμικούς» και «γλεντζέδικους». Στην πρώτη περίοδο, μέχρι δηλαδή τα τέλη του 19ου αιώνα, ο χορός ήταν πλεκτός και ο ρυθμός του απλός. Οι κοπέλες τραγουδούσαν μόνες τους με τη συνοδεία της νταούλας και εκφράζονταν με το λόγο και με δίστιχα, που η κάθε μία είχε ετοιμάσει να τραγουδήσει όταν έμπαινε μπροστά. Έτσι η κάθε πρωτοχορεύτρια κρατώντας το μαντήλι, τραγουδούσε κάθε ένα δίστιχο, το οποίο επαναλάμβαναν οι υπόλοιπες. Τέτοια δίστιχα που έχουν φτάσει στόμα με στόμα αυτούσια μέχρι σήμερα ακούμε στο τραγούδι «Ν’ νε ν’ Μαρίο μόι».

Στην δεύτερη περίοδο, όταν δηλαδή στις αρχές του 20ου αιώνα μπήκαν στο χορό τα όργανα, άρχισε να χορεύεται περισσότερο ο συρτός, που ανήκει στην ομάδα χορών, που σήμερα ονομάζουμε «γλεντζέδικους». Οι χορεύτριες εκφράζονταν πλέον με την κίνηση και εναλλάσσονταν στην κεφαλή του χορού, έτσι ώστε όλες να σύρουν το χορό, προσθέτοντας η κάθε μια τη χάρη και τις «φιγούρες» της.

Ο δημόσιος χορός ήταν λοιπόν στα Λιόσια καθαρά γυναικείος. Οι άντρες χόρευαν δημόσια (στην πλατεία) στις απόκριες, καθώς χόρευαν κυρίως μόνο στα οικογενειακά γλέντια (αρραβώνες, γάμοι). Οι άντρες χόρευαν στο πανηγύρι μόνο «στα όργανα» που έρχονταν το βράδυ στις τοπικές ταβέρνες κι εκεί έμπαιναν στο χορό, όπως στα οικογενειακά γλέντια. Ο κάθε ένας άνοιγε δηλαδή το χορό και αφού χόρευε λίγο έβαζε μπροστά τη σύζυγό του και στη συνέχεια άλλα μέλη της οικογένειάς του, ενώ εκείνος παραμέριζε στη μέση του χορού, χτυπώντας παλαμάκια και «κερνώντας» τα όργανα.

Αναβιώνοντας λοιπόν το πανηγύρι του χθες, το χορευτικό τμήμα παραστάσεων, παρουσίασε τους εξής χορούς:

* Συρτός Παλαιός (γλεντζέδικος χορός, που χορευόταν με κίνηση μπροστά και πίσω και εγκαταλείφθηκε μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, οπότε και χορευόταν μόνο προς τα μπρος)

* Ν’ νε ν’ Μαρίο μόι ( «πλέξ(ε)ζα» τραγουδισμένη από το χορευτικό)

* Καλαματιανός

* Νταρσά (πλεκτός τραγουδισμένος από το χορευτικό)

* Αποκριάτικος γυναικείος

* Αποκριάτικος αντρικός

* Καλαματιανός αντρικός

* Τσάμικος αντρικός

* Χορός των Γριζοφόρων (συρτός με εναλλαγή της πρωτοχορεύτριας)

Τα χορευτικά της Γρίζας αλλά και την παραδοσιακή ορχήστρα με τον Σπύρο Μπρέμπο «πρωταγωνιστή», παρακολούθησαν και χειροκρότησαν με θέρμη, ο Υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων Χρήστος Σπίρτζης, ο Δήμαρχος Φυλής Χρήστος Παππούς, ο Δήμαρχος Αχαρνών Γιάννης Κασσαβός, η Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ζωή Αρβανιτάκη, Επικεφαλής Δημοτικών Παρατάξεων, Αντιδήμαρχοι, Πρόεδροι Νομικών Προσώπων, Δημοτικοί και Τοπικοί Σύμβουλοι και από τις τρεις Δημοτικές Ενότητες, Άνω Λιοσίων, Ζεφυρίου και Χασιάς, Γενικός Γραμματέας του Δήμου Αχαρνών Θανάσης Κατσιγιάννης, εκπρόσωποι μαζικών και πολιτιστικών φορέων της πόλης και πλήθος κόσμου.

Ακολουθεί πλούσιο φωτορεπορτάζ