Σπούδασε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών και στο Κινηματογραφικό Ινστιτούτο της Μόσχας, στο τμήμα σεναριογραφίας.
Από το 1954 έως το 1964 έζησε σαν πολιτική πρόσφυγας στη Σοβιετική Ένωση. Το 1964 επιστρέφει οικογενειακώς στην Ελλάδα, για να ξαναφύγουν πάλι όλοι μαζί με τον ερχομό της Χούντας το 1967. Αυτήν τη φορά ο τόπος διαμονής τους είναι η Γαλλία, και συγκεκριμένα το Παρίσι, απ’ όπου επιστρέφουν μετά τη δικτατορία.
Από πολύ μικρή ασχολήθηκε με το γράψιμο. Στις πρώτες ακόμη τάξεις του Γυμνασίου άρχισε να γράφει κείμενα για το κουκλοθέατρο. Ένας από τους ήρωες που δημιούργησε, ο Κλούβιος, έγινε κατοπινά ο ήρωας του γνωστού κουκλοθέατρου «Μπαρμπα-Μυτούσης», εμπνεύστρια του οποίου ήταν η Ελένη Θεοχάρη-Περάκη. Πρώτο της μυθιστόρημα είναι Το καπλάνι της βιτρίνας (1963), που το έχει εμπνευστεί από τα παιδικά της χρόνια στη Σάμο και είναι σχεδόν αυτοβιογραφικό. Ακολουθεί μια σειρά μυθιστορημάτων για παιδιά, και το 1987 κυκλοφορεί το πρώτο της βιβλίο για μεγάλους Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα.
Το 2010 τιμήθηκε με το Βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών για το σύνολο του έργου της.
Το 2012 αναγορεύτηκε επίτιμη διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Κύπρου.
Έργα της Άλκης Ζέη
· Κοντά στις ράγιες παιδικό μυθιστόρημα (1966)
· Ο μεγάλος περίπατος του Πέτρου μυθιστόρημα (1971)
· Αρβυλάκια και γόβες παιδικό μυθιστόρημα(1975)
· Ο θείος Πλάτων μυθιστόρημα(1975)
· Κοντά στις ράγες διήγημα (1977)
· Μια Κυριακή του Απρίλη διήγημα (1978)
· Τα παπούτσια του Αννίβα μυθιστόρημα (1979)
· Η αρραβωνιαστικιά του Αχιλλέα (για ενηλίκους) διήγημα (1987)
· Η μωβ ομπρέλα μυθιστόρημα (1989)
· Η Αλίκη στη χώρα των μαρμάρων παιδικό μυθιστόρημα (1990)
· Ό Ψεύτης Παππούς παιδικό διήγημα (1992)
· Ματίας παιδικό διήγημα [Ά Κρατικό βραβείο παιδικής λογοτεχνίας το 2001](1993)
· Σπανιόλικα Παπούτσια διήγημα (1994)
· Γατοκουβέντες παιδικό μυθιστόρημα (1996)
· Η δωδέκατη γιαγιά και άλλα.. παιδικό μυθιστόρημα (1998)
· Νεανική Φωνή Ο τιμωρός μυθιστόρημα (1999)
· Η Κωνσταντίνα και οι αράχνες της παιδικό μυθιστόρημα (2002)
· Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο (2013)
Άλκη Ζέη - «Με μολύβι φάμπερ νούμερο 2»
Βιβλιοπαρουσίαση Της ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΣ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Κουτοκούλι». Σ' αυτό το περιπαιχτικό παρατσούκλι άκουγε, παιδί, η Αλκη Ζέη. Ηταν σχεδόν παιδί όταν καθόταν στο μαρμάρινο τραπέζι της κουζίνας, μ' ένα καλά ξυσμένο μολύβι, κι έγραφε στις υπηρετριούλες της πολυκατοικίας γράμματα για τους αγαπημένους τους... «Το κουτοκούλι μάς προέκυψε συγγραφέας», σχολίαζαν οι δικοί της, ευχάριστα ξαφνιασμένοι.
Και δεν τους απογοήτευσε. Εκείνα τα χρόνια ζωντανεύει τώρα, στα 88 της, η Ζέη στο «Με μολύβι φάμπερ νούμερο δύο», που κυκλοφορεί από το «Μεταίχμιο». Ενα δροσερό, αυτοβιογραφικό χρονικό που ξεδιπλώνεται μεταξύ Σάμου και Πατησίων, δικτατορίας του Μεταξά και Δεκεμβριανών, δίνοντας μια σπαρταριστή πινακοθήκη ανθρώπων που έμελλε να σφραγίσουν τη μεταπολεμική Ελλάδα: από τη Διδώ Σωτηρίου, τον Κουν, τον Σεβαστίκογλου, τον Γκάτσο ώς τη Ζωρζ Σαρρή και τον Κώστα Αξελό.
Δευτερότοκη κόρη μιας πανέμορφης, κομψής Σαμιώτισσας (που η ίδια πάντα θαύμαζε κι απ' την οποία κληρονόμησε μόνο... τη φάλτσα φωνή και το κότσι στο πόδι, όπως λέει) κι ενός πολύ μεγαλύτερου, αυστηρού τραπεζικού υπαλλήλου από την Κρήτη (που πάντα φοβόταν, αλλά στον οποίο χρωστάει το χιούμορ της), η Αλκη Ζέη ευτύχησε να περάσει ανέμελα παιδικά χρόνια μέσα στη φύση, πλάι σ' έναν παππού βιβλιοφάγο, παρέα με την αδελφή της, το Λενάκι, πνιγμένη στην αγάπη και τα χάδια ενός πολυμελούς σογιού.
Οι περιπέτειες της υγείας της μητέρας τους κράτησαν τα δύο κορίτσια, στην πιο τρυφερή τους ηλικία, μακριά από το πατρικό τους, αλλά η περίοδος εκείνη αποδείχθηκε για τη Ζέη εξαιρετικά γόνιμη. «Τόση ελευθερία όση έχω νιώσει στη Σάμο, δεν την έχω ξανανιώσει ποτέ μου, ούτε μικρή ούτε μεγάλη» γράφει, ενώ και το «Καπλάνι της βιτρίνας», το πιο πολυδιαβασμένο και πολυμεταφρασμένο έργο της, ένας καθρέφτης είναι όσων έζησε στο νησί.
Η προσγείωση στην πρωτεύουσα θα 'ναι απότομη. Οι τέσσερις τοίχοι του διαμερίσματος κάνουν τις αδελφές ν' ασφυκτιούν. Ο πατέρας δεν τις αφήνει να κουνήσουν ρούπι. Ακόμα και τα εξωσχολικά τους διαβάσματα -«Γιούγκερμαν», «Ταπεινοί και Καταφρονεμένοι»- δεν μπορούν να τ' απολαύσουν όπως θέλουν. Να όμως που ο θείος Πλάτων παντρεύεται τη Διδώ, κι ένα φρέσκο, επαναστατικό αεράκι αρχίζει να φυσάει στο σπίτι. Να που στο σχολείο η Αλκη αποκτά μια κολλητή κι αιώνια φιλενάδα, τη Ζωρζ, ενώ το σόι προσφέρει τώρα ευκαιρίες για εκδρομές, πολιτιστικές εξορμήσεις και πολλές, ενίοτε παράτολμες, κοινωνικές συναναστροφές.
Στη Σχολή Αηδονοπούλου, η Ζέη θα λατρέψει τη γραμματική και το συντακτικό όσο και την «Οδύσσεια», χάρη στο φιλόλογο Μιχάλη Αναστασίου, ξάδελφο του Καζαντζάκη, και θα λάμψει στον όμιλο κουκλοθεάτρου που διήθυνε η Ελένη Περράκη, σκαρώνοντας... κλαψωδίες με τον Κλούβιο, ένα ναυτάκι -μια παραλλαγή του ομηρικού ήρωα- επιρρεπές στις σκανταλιές. Ανάμεσα στους θερμότερους χειροκροτητές της πρώτης της παράστασης, θα 'ναι ο Εμπειρίκος με τον Ελύτη και τον Γκάτσο, όπως κι ο Πλωρίτης παρέα με τον Σεβαστίκογλου. Ο νεανικός έρωτας της αδελφής της με τον γαλαντόμο ποιητή της «Αμοργού» θα προικίσει την Αθήνα μ' ένα απ' τα πιο καλοβαλμένα ζευγάρια που κυκλοφόρησαν στην πόλη, αλλά ο δεσμός τους θα τελειώσει μετά την απελευθέρωση. Αντίθετα, το δέσιμο του Σεβαστίκογλου με την ίδια, από μαθήτρια ακόμη, θα κρατήσει μια ζωή.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ζέη επιστρέφει στα χρόνια της Κατοχής, ούτε η μοναδική που αναφέρεται σε διάσημα συγγενικά και φιλικά της πρόσωπα. Στο «Με μολύβι φάμπερ...», όμως, με τα μάτια και τα αισθήματα του κοριτσιού που υπήρξε τότε, αφηγείται σαν παραμύθι ό,τι συνέβαλε στη διαμόρφωσή της κι όσα -πολλά- έπιαναν οι κεραίες της από τα κρίσιμα γεγονότα της εποχής, προσφέροντας μια πολύτιμη μαρτυρία για την καθημερινότητα των Αθηναίων, της νεολαίας και των καλλιτεχνικών κύκλων, για την ίδρυση του «Ικάρου», του «Θεάτρου Τέχνης» αλλά και την οργάνωση της ΕΠΟΝ, όπως και για τις φρικιαστικές μέρες που ήρθαν μετά την αποχώρηση των Γερμανών.
Προχωρώντας το βιβλίο της, βλέπεις να ξεπροβάλλουν οι μορφές της Μέλπως Αξιώτη σε πλήρη αντιστασιακή δράση, του Μίμη Δεσποτίδη ως του πιο γλυκομίλητου κομματικού καθοδηγητή, της Ασπασίας Παπαθανασίου, της Ντιριντάουα, της Αλέκας Παΐζη και του Μάνου Ζαχαρία ως στελεχών του Θεάτρου του Λαού, του Ροζέ και της Τατιάνας Μιλιέξ ενώ δρομολογούν το φευγιό των υποτρόφων της γαλλικής κυβέρνησης, καθώς και του Κώστα Καραγιώργη, διευθυντή του «Ριζοσπάστη», την ώρα που εκμυστηρεύεται στη Διδώ Σωτηρίου πόσο λάθος ήταν οι ομηρίες των πολιτικών τους αντιπάλων στη διάρκεια των Δεκεμβριανών...
Οπως ό,τι προηγείται, έτσι και τις σελίδες με τις περιγραφές των πτωμάτων, των βαριά τραυματισμένων κι εκείνων που τρέχουν αλαφιασμένοι να σωθούν, η Ζέη τις έγραψε στις Βρυξέλλες, περιτριγυρισμένη από παιδιά κι εγγόνια, σ' ένα μεγάλο δωμάτιο με ψηλά ταβάνια, αντικρίζοντας πολύχρωμες στέγες, φροντισμένους κήπους και συμμετρικά παρκαρισμένα αυτοκίνητα. «Αν με ρωτούσαν τι θα 'θελα να εξαφανιστεί από τη ζωή μου, από τα τόσα που πέρασα, και δεν ήταν και λίγα, θ' απαντούσα αμέσως χωρίς καν να σκεφτώ: Ο Δεκέμβρης του '44. Θα 'θελα να μην είχε υπάρξει στην Ιστορία. Και τώρα που γράφω γι' αυτόν δεν ψάχνω να βρω τις αιτίες, δεν με νοιάζουν πια. Ξέρω πως κάθε μου σελίδα θα την πληρώσω μ' ένα εφιαλτικό όνειρο», διαβάζουμε. Ας ελπίσουμε πως, όταν φτάσουμε στα δικά της χρόνια, δεν θα υπάρχει τίποτε ανάλογο ν' ανακαλέσουμε...
Δείτε και μερικά live στιγμιότυπα από τον διάλογο
